Tăng cường Ý Thức Cảnh Giác để Ngăn Chặn Các Hình Thức Lừa Đảo Trực Tuyến

Những con số về các vụ lừa đảo trên mạng được phát hiện, số lượng tội phạm mạng, những con số thiệt hại do bị lừa đảo ngày càng tăng… đang dấy lên một hồi chuông cảnh tỉnh cho tất cả mọi người. Việc có nhận thức về các hình thức lừa đảo trực tuyến và nâng cao ý thức cảnh giác trước các nguy cơ lừa đảo trực tuyến đang trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết.

Với hơn 70 triệu người sử dụng Internet cộng với ý thức cảnh giác trước những thủ đoạn lừa đảo trên mạng còn hạn chế, Việt Nam đang trở thành mảnh đất màu mỡ cho các tội phạm mạng tung hoành với những chiêu trò lừa đảo ngày càng tinh vi, nguy hiểm, chiếm đoạt tài sản có giá trị cao. Mạng xã hội, các ứng dụng nhắn tin OTT,… bên cạnh những lợi ích kết nối, truyền thông rõ rệt thì cũng đang là những kênh bị kẻ gian “mượn đường” thực hiện nhiều vụ lừa đảo nhiều đối tượng người sử dụng từ người cao tuổi, nhân viên văn phòng, công nhân, người lao động, cho đến thanh niên, sinh viên và cả trẻ em.

Các Hình Thức Lừa Đảo Trực Tuyến Đang Lan Truyền Mạnh Mẽ

Theo thống kê, có 3 nhóm lừa đảo chính (giả mạo thương hiệu, chiếm đoạt tài khoản và các hình thức kết hợp khác) với 24 hình thức lừa đảo đang diễn ra trên không gian mạng Việt Nam. Trong đó, lừa đảo “khóa SIM” vì chưa chuẩn hóa thuê bao, phát tán tin nhắn giả mạo thương hiệu (SMS Brandname) và lừa đảo tuyển dụng CTV online là 3 hình thức đang lan truyền mạnh mẽ nhất và tác động đến nhiều người ở nhiều lứa tuổi. Bài viết này sẽ cung cấp các dấu hiệu nhận biết và biện pháp phòng tránh 3 hình thức lừa đảo trực tuyến đang cần cảnh giác nhất hiện nay này.

Lừa Đảo “Khóa SIM”

Kẻ gian thường mạo danh là cán bộ, nhân viên của cơ quan quản lý Nhà nước hoặc nhà mạng gọi điện và thông báo số điện thoại của người sử dụng sẽ bị khóa 2 chiều trong 2 tiếng với các lý do như “chưa nộp phạt”, “thuê bao sai thông tin”. Sau khi yêu cầu cung cấp thông tin, chúng sẽ tiếp tục hướng dẫn người dùng thực hiện một số bước tiếp theo như: thực hiện các cú pháp sang tên đổi chủ thông tin số điện thoại, cú pháp chuyển hướng cuộc gọi… Khi đã chiếm được quyền nhận cuộc gọi, các đối tượng sẽ đăng nhập ứng dụng ví điện tử, tài khoản mạng xã hội… của nạn nhân và khai báo quên mật khẩu đăng nhập, chọn tính năng nhận cuộc gọi thông báo mã OTP. Từ đó, chúng dễ dàng chiếm đoạt tài khoản mạng xã hội, kiểm soát chiếm đoạt tiền trong ví, tài khoản ngân hàng liên kết với ví điện tử.

Để phòng tránh, người dùng nên chủ động kiểm tra thông tin đã chuẩn hóa hay chưa thông qua các công cụ, hướng dẫn từ nhà mạng. Không thực hiện theo các yêu cầu khi nghe cuộc gọi từ số điện thoại lạ. Chỉ thực hiện theo các thông báo cập nhật, chuẩn hóa thông tin từ các kênh chính thức của các doanh nghiệp viễn thông di động sử dụng cho mục đích nhắn tin, gọi điện thông báo đề nghị chuẩn hóa thông tin thuê bao.

Lừa Đảo Tin Nhắn Giả Mạo Thương Hiệu

Kẻ gian lợi dụng tính năng tự động kết nối vào các trạm BTS có cường độ sóng mạnh của điện thoại, sử dụng các BTS giả mạo để gửi hàng loạt các tin nhắn SMS Brandname giả mạo đến điện thoại của người dùng với mục đích chiếm đoạt tài sản. Các thiết bị được sử dụng để tạo trạm BTS giả là các thiết bị trôi nổi trên thị trường, được đưa lên ô tô, xe máy di chuyển đến những nơi đông người, phát tán tin nhắn tới những thuê bao kết nối vào trạm.

Để không bị kẻ gian lợi dụng tin nhắn giả mạo thương hiệu để chiếm đoạt tài sản, mỗi người cần hết sức cảnh giác trong các hành động sau:

• Luôn ghi nhớ rằng các ngân hàng, đơn vị cung cấp dịch vụ, nhà sản xuất,… thường sẽ không yêu cầu khách hàng cung cấp thông tin cá nhân thông qua SMS, email, phần mềm chat,… Bởi vậy, việc xuất hiện các tin nhắn có nội dung yêu cầu cung cấp thông tin cá nhân là điều bất thường.
• Tuyệt đối không truy cập các đường link, liên kết trong tin nhắn lạ hoặc không rõ nguồn gốc. Không đăng nhập tài khoản cá nhân vào những địa chỉ này.
• Không cung cấp tên, mật khẩu đăng nhập ngân hàng trực tuyến, mã xác thực OTP, số thẻ ngân hàng qua điện thoại, email, mạng xã hội và các trang web. Chỉ sử dụng dịch vụ ngân hàng điện tử thông qua website chính thức của ngân hàng, có thể liên hệ với tổng đài ngân hàng để lấy thông tin trang chính thức. Các website chính thức của các tổ chức ngân hàng thường sử dụng giao thức https và kết thúc bằng đuôi .vn.
• Khi nhận được các tin nhắn có dấu hiệu bất thường phải liên lạc ngay với đơn vị chủ quản của brandname thông qua hotline để biết đâu là trang web, ứng dụng chính thức của họ.
• Khi phát hiện lừa đảo, người dùng cũng cần lưu lại các bằng chứng, thực hiện phản ánh tới Doanh nghiệp viễn thông quản lý thuê bao để yêu cầu xử lý, đồng thời cung cấp các bằng chứng đã có tới các cơ quan chức năng của Bộ Công an nơi gần nhất đề nghị xử lý vi phạm theo đúng quy định của pháp luật.

Cách Phòng Tránh Lừa Đảo Trực Tuyến

• Theo dõi và cập nhật các thông tin, tình huống, dấu hiệu về lừa đảo trực tuyến tại Cổng không gian mạng quốc gia (khonggianmang.vn). Nếu phát hiện dấu hiệu lừa đảo, hãy gửi phản ánh về địa chỉ của Trang cảnh báo an toàn thông tin Việt Nam https://canhbao.khonggianmang.gov.vn.
• Đối với các thuê bao đã bị khóa hai chiều, người dân phải đến trực tiếp các điểm giao dịch của các nhà mạng để thực hiện chuẩn hóa và mở khóa liên lạc lại.
• Nâng cao ý thức cảnh giác và phòng tránh các hành động bất thường, nhất là những yêu cầu cung cấp thông tin cá nhân qua tin nhắn, email, hoặc điện thoại lạ.
• Luôn kiểm tra danh tính và thông tin của người gọi trước khi tiến hành cung cấp thông tin cá nhân hoặc thực hiện các yêu cầu khác từ họ.
• Không chia sẻ thông tin nhạy cảm, tài khoản ngân hàng, mật khẩu, hoặc OTP cho bất kỳ ai, đặc biệt là qua các phương tiện không đáng tin cậy như tin nhắn, email, hoặc cuộc gọi không xác đáng.
• Chỉ sử dụng dịch vụ từ các nguồn đáng tin cậy và trang web chính thức của các doanh nghiệp, tổ chức, ngân hàng, để đảm bảo tính bảo mật và an toàn.

Nhìn chung, việc tăng cường ý thức cảnh giác và cảnh báo cho mọi người về các hình thức lừa đảo trực tuyến là vô cùng quan trọng trong bối cảnh ngày càng phức tạp và tinh vi của các tội phạm mạng. Chỉ khi mọi người đề cao tinh thần cảnh giác và nắm vững những phương pháp phòng tránh lừa đảo, chúng ta mới có thể an toàn và yên tâm trải nghiệm không gian mạng ngày càng phát triển của chúng ta.